Artroskopia
Artroskopia to zabieg operacyjny, wykonywany w warunkach sali operacyjnej, polegający na „oglądaniu stawu przez dziurkę od klucza”. Możemy w ten sposób oceniać stawy duże (np.: kolanowy, biodrowy, ramienny czy skokowy) oraz stawy małe (np.: staw śródststopno-paliczkowy czy stawy nadgarstka). Na obecnym poziomie diagnostyki przedzabiegowej artroskopia diagnostyczna, czyli tylko oglądanie stawu dla postawienia rozpoznania, znacząco straciła na znaczeniu. Obecnie kwalifikujemy pacjentów i wykonujemy artroskopie operacyjne. W ramach zabiegu, po obejrzeniu jamy stawu i potwierdzeniu rozpoznania dokonujemy od razu naprawy widocznych uszkodzeń.
W stawie kolanowym możliwe jest w ten sposób leczenie uszkodzeń łąkotek, chrząstki stawowej, więzadeł krzyżowych, usuwanie ciał wolnych, pobieranie biopsji czy innych. Zabieg przeprowadza się pod kontrolą wzroku przy wykorzystaniu „toru wizyjnego”. Składa się on z układu soczewek zamkniętego w stalowej rurce, który, przez kilku milimetrowe nacięcia skóry oraz torebki stawowej wprowadza się do jamy stawu. W ten sam sposób dostarczamy do stawu światło, którym oświetlamy go od środka. Obraz z soczewek trafia do kamery trzymanej w ręce przez chirurga. Z kamery obraz poprzez przetwornik cyfrowy, obecnie standardem jest obraz 4K, trafia na monitor medyczny przed chirurgiem. Aby wytworzyć przestrzeń w stawie do oglądania go oraz wykonania zabiegu wtłaczana jest do niego, za pomocą pompy, sól fizjologiczna. Przepływ płynu oraz jego ciśnienie jest regulowane automatycznie, w zależności od wielkości oraz specyfiki stawu. Przez drugie niewielkie nacięcie wprowadzamy narzędzia artroskopowe. Podstawowym jest haczyk, którym możemy badać, dotykać oraz poruszać elementami stawu. Do usuwania oraz odcinania uszkodzonych tkanek wykorzystuje się narzędzia manualne typu: punch lub kleszczyki artroskopowe. Stosowane jest także urządzenie mechaniczne typu „shaver”, które ruchem obrotowym specjalnego ostrza odcina uszkodzone fragmenty tkanek oraz usuwa je z jamy stawu na zasadzie zasysania. W przypadku wystąpienia krwawienia stosowany jest elektrokoagulator.
Przewaga zabiegów artroskopowych na operacjami klasycznymi polega na znacznie mniejszej konieczności traumatyzacji tkanek. Nie stosuje się długich cięć skóry oraz torebki aby „otworzyć” staw i na własne oczy go obejrzeć (tzw. artrotomia). System optyczny pozwala na bardzo dokładną, z bliska i w powiększeniu, ocenę struktur stawu. Mniejsze, drobne rany znacznie zmniejszają ryzyko zakażenia miejsca operowanego, skracają czas zabiegu. Nie powodują pozabiegowej sztywności stawu co może się przydarzyć po jego klasycznym otwarciu. Zabieg, w zależności od uszkodzeń w stawie, może trwać od kilkunastu minut do około 2 godzin. Dolegliwości bólowe po zabiegach artroskopowych są znacznie mniejsze w stosunku do zabiegów „klasycznych”. Powrót do sprawności oraz okres rekonwalescencji także jest znamiennie krótszy. Dlatego artroskopia jest obecnie „złotym standardem” w chirurgii stawów.